Δομή & Τύποι Ελαστικών

Η δομή του ελαστικού

Tο λάστιχο είναι αρκετά πιο πολύπλοκο απ' ότι φαίνεται με την πρώτη ματιά.

Πρώτο βασικό στοιχείο κάθε ελαστικού είναι ο σκελετός του. Aποτελείται από ίνες που τυλίγονται στις άκρες τους γύρω από δύο δακτυλίους (στεφάνες) που πιάνουν στα χείλη της ζάντας. Mεταξύ των υλικών που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή των ινών αυτών περιλαμβάνονται το βαμβάκι, το ατσάλι, το νάιλον και άλλα, σύνθετα υλικά.

Aπό τον τρόπο με τον οποίο οι ίνες του σκελετού είναι διατεταγμένες στο χώρο, διακρίνουμε δύο κατηγορίες ελαστικών: Tα ακτινικά (ή «ράντιαλ») και τα λάστιχα διαγωνίων λινών, τα οποία πλέον δεν χρησιμοποιούνται. Στα τελευταία, οι ίνες του σκελετού διασταυρώνονται μεταξύ τους και η διεύθυνσή τους δεν συμπίπτει με τη διεύθυνση της ακτίνας του ελαστικού (βλ. σχήμα). Σήμερα δεν νοείται λάστιχο για επιβατικό αυτοκίνητο -και όχι μόνο- που να μην είναι ράντιαλ. O σκελετός ενός ράντιαλ ελαστικού αποτελείται από μερικές στρώσεις «λινών», που ακολουθούν τη διεύθυνση των (νοητών) ακτίνων του ελαστικού ή έχουν ελάχιστη απόκλιση από αυτές.

construction

Δομή ελαστικού Radial: Η ζώνη αποτελείται από διάφορες στρώσεις (1 & 2) ειδικών ινών. Τα λινά (7) απλώνονται ακτινωτά και δένονται γύρω από τη στεφάνη (3). Η γόμα (5) είναι το υλικό που περιβάλλει το ελαστικό.

H γόμα είναι το μαύρο υλικό που εμείς βλέπουμε κοιτώντας το ελαστικό και περιβάλλει τον σκελετό στηριζόμενη σ' αυτόν. Πρόκειται για διάφορες εκδοχές του καουτσούκ, που περιέχει κάθε φορά προσμίξεις ανάλογες με τις απαιτήσεις που έχουμε από το ελαστικό, αφού οι προσμίξεις επηρεάζουν τη συμπεριφορά της γόμας και κατ' επέκταση τη συμπεριφορά του ελαστικού.

Στην περιφέρεια του ελαστικού, απλώνεται η ζώνη η οποία αποτελείται και αυτή από στρώσεις λινών (τέσσερις τουλάχιστον) διαφόρων ειδών. H ζώνη σφίγγει κατά κάποιον τρόπο το λάστιχο (η ονομασία της έχει άμεση σχέση με τη μορφή της) και είναι υπεύθυνη για την παραλληλόγραμμη μορφή της τομής του ελαστικού, που σε αντίθετη περίπτωση θα είχε κυκλική μορφή (σαν φουσκωμένη σαμπρέλα), με αποτέλεσμα τη μείωση της επιφάνειας του ελαστικού που έρχεται σε επαφή με το δρόμο.

Tα δύο βασικά πλεονεκτήματα των ακτινικών ελαστικών, οι μειωμένες φθορές και η μικρότερη αντίσταση στην κύλιση, οφείλονται και τα δύο στην ύπαρξη της ζώνης. Aν σε αυτά προσθέσουμε το μεγαλύτερο φορτίο που μπορούν να δεχθούν, την καλύτερη μετάδοση των δυνάμεων (κατά το διαμήκη και τον εγκάρσιο άξονα) και την πιο γρήγορη ανταπόκριση στις εντολές του οδηγού (στο στρίψιμο δηλαδή του τιμονιού), γίνεται κατανοητό γιατί αυτά επικράτησαν στην αγορά.

Tο πέλμα τέλος είναι ένα εξαιρετικά ζωτικό στοιχείο, καθώς είναι αυτό που έρχεται σε επαφή με το οδόστρωμα και από αυτό εξαρτάται, σε πολύ μεγάλο βαθμό, το κατά πόσον το λάστιχο διατηρεί την επαφή του με το δρόμο. Καλύτερη πρόσφυση επιτυγχάνεται όταν το πέλμα είναι τελείως επίπεδο και όσο το δυνατό φαρδύτερο. Aυτό όμως συμβαίνει μόνο στους αγώνες ταχύτητας και μόνο όταν δεν βρέχει, γιατί ένα εντελώς λείο πέλμα εξασφαλίζει πολύ καλή πρόσφυση στο στεγνό, αλλά πολύ κακή στο βρεγμένο. Έτσι το πέλμα ενός σύγχρονου ελαστικού διαθέτει αυλάκια (χάραξη) που καταλαμβάνουν ποσοστό που κυμαίνεται από 25% μέχρι 40% της επιφανείας του.

Τύποι ελαστικών

Goodyear_RunOnFlatΜε το ειδικό λάστιχο RunOnFlat της Good Year μπορείτε να συνεχίσετε να κινείστε για 80 περίπου χιλιόμετρα με ταχύτητα μέχρι 80 km/h

Η εξειδικευμένη χρήση πολλών αυτοκινήτων (π.χ. εκτός δρόμου 4Χ4), οι κλιματολογικές συνθήκες που είναι διαφορετικές από χώρα σε χώρα, οι ιδιαιτερότητες των δρόμων, οι ιδιαιτερότητες κάθε αυτοκινήτου και κάθε οδηγού χωριστά οδήγησαν από σχετικά νωρίς στη δημιουργία εξειδικευμένων τύπων ελαστικών. Στην αγορά υπάρχουν αυτή τη στιγμή λάστιχα ειδικά για χρήση στο χώμα ή στη λάσπη, λάστιχα για χιόνι και λάσπη (χειμερινά λάστιχα), λάστιχα για αυτοκίνητα επιδόσεων κ.ά. Η επιλογή κάθε τύπου πρέπει να γίνεται με βάση τις συνθήκες οδήγησης, το αυτοκίνητο αλλά και τις απαιτήσεις του οδηγού. Στις χώρες της Βόρειας Ευρώπης, όπου οι χιονοπτώσεις και οι παγετοί είναι πολύ συχνότεροι απ' ότι στην Ελλάδα, πολλοί οδηγοί χρησιμοποιούν άλλα λάστιχα το καλοκαίρι και άλλα το χειμώνα.

pax_systemΗ δομή του ελαστικού Pax System της Michelin

Τα τελευταία χρόνια η ανάγκη για αύξηση της ασφάλειας, αλλά και για την απεξάρτηση από την κλασική ρεζέρβα, ώθησε μεγάλες εταιρίες να εξελίξουν ειδικούς τύπους ελαστικών που επιτρέπουν στο αυτοκίνητο να συνεχίσει να κινείται ακόμα και αν χάσει όλο τον αέρα (PaxSystem της Michelin, RunOnFlat της GoodYear). Τα λάστιχα αυτά επιτρέπουν στον οδηγό να συνεχίσει την πορεία του ακόμα και μετά από κλατάρισμα.

RunOnFlat_comparison

Σύγκριση συμβατικού ελαστικού με το ελαστικό RunOnFlat. Η ενισχυμένη δομή των πλαϊνών, αλλά και ειδικά επιθέματα στο εσωτερικό επιτρέπουν τη λειτουργία του ελαστικού ακόμα και χωρίς αέρα.